Συχνές Ερωτήσεις

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αναγνωρίζοντας τους κινδύνους που προκύπτουν τόσο από την υποβάθμιση της ποιότητας των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων όσο και από τις συνεχείς πιέσεις που υφίστανται τα αποθέµατα του νερού σε όλη την Ευρώπη λόγω της αυξανόμενης ζήτησης νερού καλής ποιότητας, προέβη στην θέσπιση Οδηγιών (βλ.νομοθετικό πλαίσιο), οι οποίες επιδιώκοντας στην προστασία και στην αειφόρο διαχείριση των υδατικών πόρων, ορίζουν αυστηρά προγράμματα μέτρων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και όσα αφορούν στην καθιέρωση της συστηματικής παρακολούθησης της ποιότητας και ποσότητάς τους σε μια συγκρίσιμη και κοινή βάση για όλα τα μέλη της Κοινότητας προκειμένου να επιτευχθούν οι ορισμένοι από αυτή  περιβαλλοντικοί στόχοι.

Ο σκοπός του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης είναι η συστηματική παρακολούθηση της ποσοτικής και ποιοτικής κατάστασης των επιφανειακών και υπογείων υδάτων στα 14 υδατικά διαμερίσματα της χώρας, σύμφωνα με το Π.Δ. 51/2007, αποβλέποντας στη δημιουργία μιας συνεκτικής και συνολικής εικόνας της κατάστασης των υδάτων σε κάθε λεκάνη απορροής ποταμού.

Οι σταθμοί παρακολούθησης που παρατίθενται στους πίνακες του Παραρτήματος της υπ’ Αριθμ. οικ. 140384 / 2011 ΚΥΑ «Ορισμός Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης της ποιότητας και της ποσότητας των υδάτων με καθορισμό των θέσεων (σταθμών) μετρήσεων και των φορέων που υποχρεούνται στην λειτουργία τους, κατά το άρθρο 4, παράγραφος 4 του Ν. 3199/2003 (Α΄ 280)» (ΦΕΚ 2017/Β/9-9-2011).

Το δίκτυο παρακολούθησης των επιφανειακών υδάτων καθορίζεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 8 της Οδηγίας και σύμφωνα με αυτή, η παρακολούθηση διακρίνεται σε τρία είδη:

• την εποπτική παρακολούθηση, η οποία έχει στόχο την επικύρωση της διαδικασίας εκτίμησης των επιπτώσεων, τον αποτελεσματικό σχεδιασμό των μελλοντικών προγραμμάτων παρακολούθησης, την εκτίμηση των μακροπρόθεσμων μεταβολών των φυσικών συνθηκών, καθώς και την εκτίμηση των μακροπρόθεσμων μεταβολών που προκύπτουν από ανθρώπινες δραστηριότητες.
• την επιχειρησιακή παρακολούθηση, η οποία έχει στόχο τον προσδιορισμό της κατάστασης των συστημάτων που έχουν χαρακτηριστεί ότι κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τους περιβαλλοντικούς στόχους, καθώς και την αξιολόγηση των μεταβολών στην κατάστασή τους από την επιβολή προγραμμάτων μέτρων.
• την διερευνητική παρακολούθηση, η οποία διενεργείται όταν είναι άγνωστη η αιτία των υπερβάσεων, όταν η εποπτική παρακολούθηση δείχνει ότι είναι απίθανο να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί ή όταν η επιχειρησιακή παρακολούθηση δεν έχει εφαρμοστεί ώστε να εξακριβωθούν οι αιτίες μη επίτευξης των στόχων, ή τέλος προκειμένου να εξακριβωθεί το μέγεθος και οι επιπτώσεις ρύπανσης οφειλόμενης σε ατύχημα.

Από το είδος της παρακολούθησης που διεξάγεται σύμφωνα με τη  Οδηγία 2000/60/ΕΕ εξαρτάται και ο καθορισμός των σημείων δειγματοληψίας. Συγκεκριμένα:

• Κατά την εποπτική παρακολούθηση, θα πρέπει εκτός των άλλων να ελέγχονται σημεία όπου:

• παρατηρείται αυξημένη παροχή νερού γενικά στη λεκάνη του ποταμού  (συμπεριλαμβανομένων σημείων σε μεγάλους ποταμούς των οποίων η λεκάνη απορροής ξεπερνά τα 2.500 km²).
• ο όγκος του νερού στην περιοχή της λεκάνης είναι μεγάλος, συμπεριλαμβανομένων λιμνών και ταμιευτήρων.
• υπάρχουν σημαντικά συστήματα νερών σε όρια Κρατών-Μελών.
• έχουν προσδιοριστεί σύμφωνα με την ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 12ης Δεκεμβρίου 1977 (77/795/ΕΟΚ) περί καθιερώσεως κοινής διαδικασίας ανταλλαγής πληροφοριών για την ποιότητα των γλυκών επιφανειακών υδάτων της Κοινότητας.
• απαιτούνται για την εκτίμηση της μολυσματικής φόρτισης που μεταφέρεται μεταξύ ορίων των κρατών-μελών και καταλήγουν στο θαλάσσιο περιβάλλον.
• η τοπολογία παίζει σημαντικό ρόλο στην επιλογή συστήματος, αφού σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙ, τα ποτάμια με λεκάνη απορροής μεγαλύτερη των 10km² και λίμνες με επιφάνεια μεγαλύτερη των 0,5m², αποτελούν συστήματα που συμπεριλαμβάνονται στις απαιτήσεις της Οδηγίας, οπότε και θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στα προγράμματα παρακολούθησης.

• Κατά την επιχειρησιακή παρακολούθηση, θα πρέπει να ελέγχονται:

• συστήματα που έχουν προσδιοριστεί ως αποδέκτες ανθρωπογενών δραστηριοτήτων.
• συστήματα που υπάρχει ανάγκη παρακολούθησης σύμφωνα με τα αποτελέσματα της εποπτικής παρακολούθησης και για τα οποία υπάρχει κίνδυνος αποτυχίας των περιβαλλοντικών στόχων.
• όλα τα συστήματα στα οποία γίνεται διάθεση των ουσιών προτεραιότητας.

Σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, οι παράμετροι παρακολούθησης διακρίνονται σε:

• υποχρεωτικές - προτεινόμενες φυσικοχημικές παράμετροι παρακολούθησης (Παράρτημα V)
•  ουσίες προτεραιότητας (παράρτημα Χ)
•  άλλοι ρύποι
• επικίνδυνες ουσίες (Παράρτημα ΙΧ), οι οποίες περιγράφονται αναλυτικά και από άλλες επιμέρους Οδηγίες της Ε.Ε. και οι οποίες ομαδοποιούνται στους Καταλόγους Ι και ΙΙ, για κάποιες από τις οποίες καθορίζονται οι κατευθυντήριες και οριακές τιμές τους σε συνάρτηση με την ποιότητα του συστήματος.
• ουσίες που συνδέονται με πιέσεις που ασκούνται στο σύστημα - ενδεχόμενες σημειακές και διάχυτες πηγές ρύπανσης και οι οποίες αναφέρονται στο Παράρτημα VIII της 2000/60/ΕΚ, καθώς και σε άλλες Οδηγίες της Ε.Ε.

Οι υποχρεωτικές παράμετροι που ορίζει Οδηγία 2000/60/ΕΕ (Παράρτημα V) για τον προσδιορισμό της χημικής κατάστασης των υπόγειων υδάτων είναι η αγωγιμότητα και οι συγκεντρώσεις ρύπων. Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζονται οι υποχρεωτικές και προτεινόμενες παράμετροι παρακολούθησης των επιφανειακών υδάτων, σύμφωνα με την Οδηγία.

Παρατηρήσεις : Υποχρεωτικές Παράμετροι     Προτεινόμενες Παράμετροι Παρακολούθησης

Πίνακας 1. Υποχρεωτικές και προτεινόμενες φυσικοχημικές παράμετροι παρακολούθησης

Οι τεχνικές προδιαγραφές και οι τυποποιημένες μέθοδοι για την ανάλυση και την παρακολούθηση της κατάστασης των νερών καθορίζονται σύμφωνα με την διαδικασία του άρθρου 21 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Δείτε την λίστα με τις παρακολουθούμενες παραμέτρους εδώ

Τα πρωτόκολλα δειγματοληψιών και αναλύσεων των επιφανειακών υδάτων μπορείτε να τα κατεβάσετε από εδώ
Τα πρωτόκολλα δειγματοληψιών και αναλύσεων των υπόγειων υδάτων μπορείτε να τα κατεβάσετε από εδώ

Το πρόγραμμα Παρακολούθησης της κατάστασης των υδάτων, συνιστά μέρος του σχεδίου διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού, εγκρίνεται όπως τα σχέδια διαχείρισης, αναθεωρείται ανά  6 ετία και περιέχει ειδικότερα μέτρα που εξασφαλίζουν τη διαρκή παρακολούθηση των ποιοτικών παραμέτρων και της ποσοτικής κατάστασης των υδάτων καθώς και της οικολογικής κατάστασης των επιφανειακών υδάτων.

Το πρόγραμμα Παρακολούθησης της κατάστασης των υδάτων, συνιστά μέρος του σχεδίου διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού, εγκρίνεται όπως τα σχέδια διαχείρισης, αναθεωρείται ανά  6 ετία και περιέχει ειδικότερα μέτρα που εξασφαλίζουν τη διαρκή παρακολούθηση των ποιοτικών παραμέτρων και της ποσοτικής κατάστασης των υδάτων καθώς και της οικολογικής κατάστασης των επιφανειακών υδάτων.